دیگی بخار (Boiler) ئامرازی کارخانەیە کە بۆ دروستکردنی بخار لە ئاوی بەکار دەهێنرێت. ئەم بخارە بە گشتی بۆ دابینکردنی هێز لە پرۆسە کارخانەکان، گەرمایش بەناوبانگ و دروستکردنی کارەبا بەکار دەچێت. دیگەکانی بخار لە صنایع جیاوازەکان وەکو نیروگاه، پێتروشیمی، صنایع خواردن، داروسازی و صنایع کیمیاوی بەکار دەهێنرێن. دیگی بخار بە بەکارھێنانی سووتە جیاوازەکان وەکو گاز، نەفت، زغالی یان سووتە بیۆلۆجیکی، هێزی گەرمایی بۆ ئاوی دەنرێت بۆ گۆڕینی بۆ بخار.
جۆری دیگەکانی بخار:
دیگی بخار ئاگرخوار (Fire Tube Boiler):
لە ئەم جۆرە دیگێ، ئاگر یان گازە گەرماکان لە ڕێگەی تیوبەکان (کە لە ناو دیگ دانراون) دەگذرن و لە لایەن تیوبەکان، ئاوی یان سیالێکی گەرمایی هەیە. ئەم دیگە زۆر بەکار دەچێت بۆ دروستکردنی بخار بە توانای ناوەند و فشاری کەم.
سودەکان:
دیزاین و دروستکردنی سادە.
خەرجی سەرەتایی کەمتر.
زیانبەکان:
کاریگەری کەمتر لە جۆرەکانی تر.
توانای بخاری دروستکراو سنوردارە.
دیگی بخار ئاویخوار (Water Tube Boiler):
لە دیگەکانی بخار ئاویخوار، ئاوی لە ناو تیوبەکان دەنرێت و گازە گەرماکان لە دور و لایان تیوبەکان دەگذرن. ئەم دیگە بۆ دروستکردنی بخار بە فشاری بەرز و توانای گەورە بەکار دەچێت.
سودەکان:
توانای زیاد بۆ دروستکردنی بخار.
گونجاو بۆ بخار بە فشاری بەرز.
زیانبەکان:
دیزاین و دروستکردنی پیچیدەتر.
خەرجی سەرەتایی بەرزتر.
دیگی بخار سێ پاس (Three-Pass Boiler):
لە ئەم جۆرە دیگێ، گازە گەرماکان لە سێ هەنگاو یان پاس دەگذرن بۆ زیادکردنی گەرما بۆ ئاوی و زیادکردنی کاریگەری. ئەم دیگە زۆر لە صنایع کارخانەیی بەکار دەچێت کە پێویست بە بخار بە کیفیتی بەرز هەیە.
سودەکان:
زیادکردنی کاریگەری و توان.
کەمکردنی سووت بەکارھاتوو.
زیانبەکان:
خەرجی بەرز بەهۆی دیزاین پیچیدەتر.
دیگی بخار دیزل (Diesel Boiler):
ئەو دیگەیە بۆ بەکارھێنانی سووت دیزل وەکو سەرچاوەی هێز دروستکراوە. زۆر لە ناوچەکان کە دەسترسێتی گاز فطری سنوردارە بەکار دەچێت.
سودەکان:
توانای بەکارھێنانی سووت دیزل لە ناوچە دور.
زیانبەکان:
خەرجی سووت بەرزتر لە گاز فطری.
آلوده‌کردنی زیاتر.
دیگی بخار چگالشی (Condensing Boiler):
لە ئەم دیگێ، لە گەرمای گازە دەرچوونەکان بۆ زیادکردنی کاریگەری بەکار دەهێنرێت. گازە گەرماکان لە ڕێگەی مبدلێکی گەرمایی خۆن دەکرێن و گەرمایان بۆ ئاوی وەرگرتوو دەنرێت. ئەم پرۆسە کاریگەری دیگ زیاد دەکات و کەمکردنی سووت بەدەست دەدات.
سودەکان:
کەمکردنی سووت و آلوده‌کردن.
زیادکردنی کاریگەری بە بەکارھێنانی گەرمایی وەرگرتوو.
زیانبەکان:
پێویست بە سیستەمەکان پیچیدە و قیمەتتر بۆ بەڕێوەبردنی گەرمای وەرگرتوو.
دیگی بخار بیۆلۆجیکی (Biomass Boiler):
دیگی بخار بیۆلۆجیکی لە سووتە بیۆلۆجیکی وەکو دار، زباله کەشاورزی و پالپ دار بەکار دەهێنرێت بۆ دروستکردنی بخار. ئەم دیگە زۆر لە صنایع بەدواوی سەرچاوە هێزی نوێ و پاک بەکار دەچێت.
سودەکان:
کەمکردنی بەرزکردنی گازە گرینهاوس.
بەکارھێنانی سەرچاوە هێزی نوێ.
زیانبەکان:
پێویست بە سووتە تایبەتی و پرۆسەکان پیچیدەتر.
فاکتۆرەکانی گرنگ بۆ هەڵبژاردنی دیگی بخار:
توانای دروستکردنی بخار: دیگ پێویستە گونجاو بۆ پێویستی پرۆسە کارخانەیی بێت.
فشاری بخار: دیگ بۆ دروستکردنی بخار لە فشاری جیاواز دیزاین دەکرێت.
جۆری سووت: هەڵبژاردنی سووت بە پێی مەودای موجود (گاز، نەفت، زغالی، بیومس).
کاریگەری: میزان کارایی دیگ و بەکارھێنانی هێز.
خەرجی: خەرجی سەرەتایی و نصب و هەروەها خەرجەکانی پاراستن و بەکارھێنانی.
جۆری بەکارھێنانی: بۆ نیروگاه، صنایع پێتروشیمی، صنایع خواردن و دارویی هەڵبژاردنەکان جیاواز دەبن.
کۆتایی:
هەڵبژاردنی دیگی بخار گونجاو پەیوەندی بە جۆری بەکارھێنانی، پێویست بە بخار بە فشاری و دمای تایبەتی، جۆری سووت و توانای دروستکردن دەبێت. لە صنایع جیاوازەکان، دیگی بخار یەکێکە لە گرنگترین بەشەکان بۆ دابینکردنی بخار و هەڵبژاردنی ڕاستەوە دەتوانێت بۆ کەمکردنی خەرج، زیادکردنی کاریگەری و ماوەی ئەم ئامرازانە یارمەتی بدات.